Liệu có thể dùng tế bào gốc để đẩy lùi lão hóa?

Sinh -  Lão  - Bệnh - Tử là quy luật tự nhiên và nhân loại đang cố gắng tìm kiếm ra phương thức giúp “cải lão hoàn đồng”, một trong những nghiên cứu mang tính khả thi và nhận được nhiều sự quan tâm đó là liệu pháp tế bào gốc. Vậy đâu là căn cứ cho hy vọng ứng dụng tế bào gốc vào việc trẻ hóa cơ thể và đẩy lùi lão hóa hiệu quả?

Tế bào gốc – khởi nguồn của sự sống
Sự tồn tại của sự sống khởi nguồn từ một tế bào gốc đơn lẻ: trứng được thụ tinh. Nhiệm vụ chính và đầu tiên của tế bào gốc là xây dựng cơ thể, qua hàng tỷ lần phân chia và biệt hóa, chúng đã phát triển thành một con người với đầy đủ chức năng, sống được, thở được, suy nghĩ được với hàng ngàn tỷ tế bào. Về sau đó, tế bào gốc vẫn thực hiện nhiệm vụ của mình trong việc phát triển cơ thể, thể hiện qua sự trưởng thành của não, gia tăng khối lượng cơ thể, chiều cao,… tuy nhiên ở thời điểm 10 năm từ sau giai đoạn dậy thì, sự phát triển đó nhanh chóng chậm lại và cuối cùng sẽ dừng hẳn. Thay vào đó, nhiệm vụ thứ hai của tế bào gốc sẽ chiếm ưu thế: duy trì trạng thái khỏe mạnh và trẻ trung cho chúng ta.

Tế bào gốc – gìn giữ tuổi thanh xuân
Ở nhiệm vụ thứ hai, tế bào gốc sẽ thay thế và sửa chữa mô khi tế bào bị chết đi và cũng thay thế luôn quần thể tế bào gốc của chính chúng. 

Qua việc thay thế những tế bào chết hay bị tổn thương bằng những tế bào mới và trẻ trung trong khắp cơ thể, tế bào gốc không những cung cấp tế bào cho hệ miễn dịch mà còn giúp chúng ta giữ gìn tuổi thanh xuân. Tế bào gốc có vai trò đặc biệt sống còn vì phải thay thế cho những tế bào có tốc độ chết tự nhiên rất nhanh như da, đường ruột và tế bào máu. Khi thực hiện vai trò này, chính tế bào gốc cũng bị hư hỏng, hao mòn và chết đi vì phải sửa chữa và bảo vệ chúng ta. Quá trình lão hóa tỷ lệ thuận với quá trình giảm số lượng và độ khỏe mạnh của tế bào gốc trong cơ thể.

Căn cứ cho việc ứng dụng tế bào gốc vào đẩy lùi lão hóa

Thường vào độ tuổi 30-40, cơ thể bước vào “bước ngoặt tế bào gốc” – thời điểm số lượng tế bào gốc bắt đầu giảm mạnh dẫn tới lão hóa. Khi đó, nếu chúng ta tác động được vào quá trình này, giúp cho thời điểm bước ngoặt đến càng trễ và quá trình giảm số lượng tế bào gốc diễn ra chậm hơn, thì sự lão hóa của chúng ta sẽ tới chậm đi, việc cấy ghép tế bào gốc là một trong những phương án khả thi.

Hầu hết những trung tâm y tế chống lão hóa bằng phương pháp tế bào gốc ở Mỹ và Nhật đều thực hiện cấy ghép tế bào gốc vào mạch máu, nhưng với tế bào người, chứ không phải tế bào cừu hay lợn. Một bài toán đặt ra là các liệu pháp sử dụng tế bào gốc từ động vật có nguy cơ về mặt tương thích với từng bệnh nhân, nhưng việc dùng tế bào gốc của người khác nhiều khi còn có nguy cơ hơn. Đó là vì người được cấy ghép có nguy cơ bị lây nhiễm một số bệnh như viêm gan hay ung thư khi họ phải dùng thuốc để làm ức chế hệ miễn dịch của mình (hệ miễn dịch của người nhận có thể nhận biết tế bào lạ từ cá thể khác và kích hoạt phản ứng miễn dịch để đào thải chúng. Vì vậy, trong cấy ghép, để giảm thiểu nguy cơ thải loại này, hệ miễn dịch của người nhận thường bị ức chế). Trong khi ấy, việc sử dụng tế bào của bản thân bệnh nhân có thể loại bỏ khả năng chúng bị thải loại bởi hệ thống miễn dịch, phương pháp này được gọi là liệu pháp tế bào gốc tự thân.

Trị liệu bằng tế bào gốc là liệu pháp giúp bổ sung các tế bào gốc khỏe mạnh, làm tăng các tế bào quan trọng đang bị giảm đi hàng ngày. Đầu tiên, tế bào gốc được tách từ mẫu tế bào của bệnh nhân, đem đi hoạt hóa và nuôi cấy tại phòng nuôi cấy tế bào cho đến khi đạt số lượng tăng trưởng và trạng thái tốt nhất. Sau đó, lượng tế bào gốc đã nuôi cấy được đưa trở lại cơ thể bệnh nhân bằng phương pháp truyền vào tĩnh mạch hoặc tiêm vào các khu vực cần điều trị.

Các tế bào gốc được truyền vào và lưu thông tuần hoàn trong cơ thể, sẽ bắt lấy các tín hiệu SDF-1 được phát ra từ vị trí mô bị tổn thương, suy yếu. Tại đây, bản thân các tế bào gốc sẽ tự hoạt động để thay thế, phục hồi vùng bị tổn thương, rồi ngay lập tức đi tới các vị trí khác (hiện tượng Hit-and-Run).

Do tế bào gốc có khả năng tự phục hồi và tái sinh nên mang lại hiệu quả chống lão hóa cao nhất, trẻ hóa một cách tự nhiên bằng việc tái cấu trúc da và tái tạo các cơ quan trong cơ thể, nhằm cải thiện sức khỏe, làm đẹp và chậm quá trình lão hóa của con người.

Tế bào gốc trong trẻ hóa khuôn mặt.

Như vậy, việc trẻ hóa cơ thể và đẩy lùi lão hóa nhờ tế bào gốc là hoàn toàn có căn cứ và thực tế đã chứng minh tính hiệu quả của liệu pháp này. Đặc biệt tại Nhật Bản, nơi có tuổi thọ trung bình cao nhất nhì thế giới trong suốt 20 năm qua cũng đang chứng kiến sự phát triển rực rỡ của lĩnh vực y học tái sinh với 2 giải Nobel Y học về Công nghệ Tế bào năm 2012 và 2016. Việc hiểu và ứng dụng đúng công nghệ tế bào gốc vào trị liệu có thể giúp con người phòng chống và hỗ trợ điều trị cho nhiều loại bệnh tật, chống lão hóa và kéo dài tuổi xuân.