Tiềm năng của Tế bào gốc trong điều trị bệnh tim mạch

Với sự phát triển của công nghệ tế bào gốc, nhiều bệnh lý đã được điều trị hiệu quả với những ứng dụng ban đầu. Đã có nhiều nghiên cứu với các quy mô khác nhau được tiến hành trên hàng triệu bệnh nhân và liệu pháp Tế bào gốc cho thấy hiệu quả trong điều trị các bệnh tim mạch.

Theo thống kê, suy tim và nhồi máu cơ tim là nguyên nhân tử vong hàng đầu cho 16,7 triệu người hàng năm, đặc biệt ở các nước phát triển. Với nhu cầu cấy ghép tim như hiện nay, nguồn cho tim không đủ để cung cấp. Số liệu từ Viện Tim mạch Quốc gia cho thấy bệnh nhân nhồi máu cơ tim chiếm khoảng 10% tổng số bệnh nhân nhập viện, trong số đó, 10% - 20% bệnh nhân sau khi được điều trị bằng các biện pháp can thiệp thông thường như nong, đặt stent, bắc cầu nối mạch vành vẫn còn tồn tại suy tim, giảm chức năng tim. Chính vì thế, ứng dụng tế bào gốc trong điều trị tim mạch sẽ mang lại cơ hội mới cho những bệnh nhân này. 

Tính đến thời điểm hiện tại, Tế bào gốc là phương pháp điều trị mới nhất trên thế giới cho những tổn thương cơ tim không thể phục hồi. Tế bào gốc là một loại tế bào có khả năng phát triển đặc biệt trong cơ thể. Các tế bào gốc có 2 đặc tính đặc sắc là khả năng tự làm mới và khả năng biệt hóa. Sau quá trình phân bào, từ tế bào gốc ban đầu có thể tạo ra các tế bào con vẫn giữ nguyên tính gốc để duy trì quần thể tế bào gốc ban đầu, 1 số khác lại được biệt hóa thành các tế bào có chức phận cụ thể như tế bào thần kinh, tế bào cơ tim, tế bào xương,...

Tế bào gốc trưởng thành có thể phân chia, tự làm mới và biệt hóa đa dạng thành nhiều loại tế bào có chức năng chuyên biệt trong cơ thể. Điều này có nghĩa là chúng có thể tự chữa lành hoặc tạo mới các tế bào, mô, cơ quan trong cơ thể.

Tại Việt Nam, vào năm 2007, trong khuôn khổ đề tài Điều trị thử nghiệm tế bào gốc trong một số bệnh lý về tim mạch của GS.TS Nguyễn Lân Việt -  Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia; đã có 6 bệnh nhân trong độ tuổi từ 43 - 67 được điều trị thử nghiệm liệu pháp tế bào gốc và đều cho kết quả tốt, cải thiện được chỉ số chức năng co bóp tim ở những mức khác nhau. Những bệnh này được sử dụng tế bào gốc từ tuỷ xương của chính mình để điều trị phối hợp bệnh suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp. TS. Phạm Mạnh Hùng, Bộ môn Tim mạch (Đại học Y Hà Nội), Viện Tim mạch quốc gia, cho biết: Cả 6 bệnh nhân này khi vào viện đều bị bệnh lý nhồi máu cơ tim và đều được điều trị bằng các biện pháp như can thiệp mạch vành, đặt stent… nhưng chức năng co bóp của tim không được cải thiện rõ rệt, vẫn chỉ ở mức 30% - 40% (chỉ số bình thường phải đạt 55%), vẫn còn dấu hiệu suy tim. Vì thế, khi các bác sĩ giải thích về phương pháp này, cả 6 bệnh nhân đã tự nguyện tham gia điều trị và trải qua hơn 2 năm, hiện có thể nói, mức độ cải thiện chức năng co bóp của tim đều khá lên ở các mức độ khác nhau.

Hiện nay, trên thế giới, liệu pháp Tế bào gốc trong điều trị tim mạch là kỹ thuật điều trị mới nhất cho những tổn thương cơ tim không thể phục hồi và đã được ứng dụng nghiên cứu ở nhiều bệnh lý tim mạch khác nhau như nhồi máu cơ tim cấp, bệnh động mạch vành mạn tính, bệnh cơ tim giãn, bệnh động mạch chi dưới mạn tính…tại nhiều quốc gia.